Krdo koje broji 170 evropskih bizona ponovo je uvedeno u rumunske planine Šarku kako bi pomoglo u "hvatanju" i skladištenju ugljenika koji oslobađa do 84.000 prosečnih američkih automobila na benzin svake godine.
Novo istraživanje sa Univerziteta Jejl, koje još nije prošlo recenzije, sugeriše da bi ovi masivni biljojedi mogli imati ulogu u ublažavanju uticaja klimatskih promena.
Ispašom na površini travnjaka od 48 kvadratnih kilometara u širem pejzažu od 300 kvadratnih kilometara, pomogli su da se uhvati dodatnih 54.000 tona ugljenika svake godine. To je oko 10 puta veća količina koju bi ekosistem uhvatio bez bizona.
Međutim, autori izveštaja primećuju da bi ova cifra mogla da bude i do 55 odsto veća, ili niža. Viša cifra je ekvivalentna oko 84.000 američkih benzinaca godišnje, a srednji prosek je oko 43.000 automobila.
Oni to rade kombinacijom ravnomerne ispaše, recikliranjem hranljivih materija koje đubre zemljište, raspršivanjem semena i sabijanjem tla kako bi se sprečilo oslobađanje ugljenika.
Istraživači kažu da je, budući da je evoluirao zajedno sa ovim ekosistemom milionima godina, njihovo uklanjanje poremetilo delikatnu ravnotežu, uzrokujući oslobađanje ugljenika.
„Ovi zapanjujući rezultati pokazuju potencijal za ponovno uvođenje ovih životinja da pojačaju sposobnost ekosistema u crpljenju atmosferskog ugljenika", kaže Maheen Khan, klimatski vođa VVF Holandije.
Organizacija je podržala studiju WWF Rumunije, Univerziteta Jejl i Global Revilding Alliance zajedno sa Rewilding Europe.
„Ponovno uvođenje bizona sada je očigledno jedna od vodećih opcija za kreatore politike suočenih sa ubrzanjem klimatskih promena.
Ponovno uvođenje bizona u Rumuniju posle 200 godina
Evropski bizoni su skoro istrebljeni širom kontinenta zbog divljeg lova između 17. i 19. veka.
Do 1900. godine samo su dve populacije ostavljene u divljini: jedna u Bjelovješkoj šumi koja se graniči sa Belorusijom i Poljskom, i jedna u zapadnim planinama Kavkaza koje se protežu duž južne granice Rusije sa Gruzijom. Ova dva stada su nestala do 1927. godine, a vrste su se držale opstanka u nekolicini evropskih zooloških vrtova.
Nakon nestanka iz Rumunije pre više od 200 godina, Rewilding Europe i WWF Rumunija ponovo su uveli bizone u Karpatske planine 2014. To je jedan od brojnih uspešnih projekata reintrodukcije koji pomažu velikim biljojedima da se vrate.
Ukupno oko 7.000 bizona je sada slobodno u Poljskoj, Litvaniji, Rusiji, Ukrajini i Slovačkoj.
Broj bizona u rumunskim planinama Šarku porastao je na 170 jedinki od ponovnog uvođenja i sada je to jedno od najvećih slobodno lutajućih stada bizona u Evropi.
Procena uticaja na klimu
Novi kompjuterski model razvili su naučnici sa Jejlske škole za životnu sredinu u SAD kako bi se izračunala tačna količina atmosferskog CO2 koju vrste divljih životinja mogu da uhvate i skladište.
Ovo istraživanje je recenzirano i objavljeno u časopisu Journal of Geophisical Research: Biogeosciences.
Global Rewilding Alliance radi tri godine sa Univerzitetom Jejl na razvoju novih metoda za predviđanje dodatnog ugljenika ako ukoliko pejzaž ponovo postane divlji.
Posebno su se fokusirali na ponovno uvođenje životinjskih vrsta. Cilj je da se stvori kredibilna naučna osnova za to kako rivajldin može koristiti divljim životinjama i lokalnim zajednicama, ali i rešavati širu klimatsku krizu.
Međutim, svaki pejzaž i vrsta su jedinstveni, a efekat evropskog bizona verovatno neće biti isti za sve scenarije ponovnog obnavljanja i očuvanja staništa divljih životinja.
Model koristi informacije iz terenskog rada o različitim načinima na koje životinje mogu uticati na usvajanje i skladištenje ugljenika u ekosistemima.
Analiza pokazuje da prisustvo životinja suštinski menja odnose između mikroba, biljaka i životne sredine.
To, zauzvrat, dovodi do promena u količini ugljenika koji ovi ekosistemi mogu uhvatiti i uskladištiti.
„Naš rad otkriva da bi divlje životinje mogle značajno povećati skladište ekosistema za ugljenik za 60-90 procenata, a ponekad i više, u odnosu na slučajeve u kojima te životinje nisu prisutne", kaže profesor Osvald Šmic sa Jejlske škole za životnu sredinu, koji je i vodeći autor izveštaja i programer modela.
„Ovo bi potencijalno moglo da zaštiti i poboljša hvatanje i skladištenje ugljenika u ekosistemu na globalnom nivou za najmanje 6,4 milijarde tona godišnje.
Ova količina se može takmičiti sa svakim od prvih pet koraka IPCC-a za brzo smanjenje neto emisija, uključujući brzi prelazak na solarnu i energiju vetra.
Tim sada radi sa partnerima u Global Rewilding Alliance na primeni modela širom sveta, a studija o bizonima je prvi rezultat ovog rada.
(M.A./EUpravo zato/Euronews.com)
