Pošto nije postignuta jednoglasnost, španski manjinski jezici - katalonski, galicijski i baskijski - nisu prepoznati kao zvanični jezici Evropske unije.
Pojedine zemlje članice su usprotivile jer smatraju da bi došlo do presedana sa velikim administrativnim i pravnim posledicama, tačnije, da bi i druge članice, u kojima se takođe govore jezici manjina, mogle da pokrenu iste zahteve.
U Evropi se između 40 i 50 miliona ljudi služi regionalnim i manjinskim jezicima, kojih ima oko 60.
Međutim, samo nekoliko zemalja ih priznaje kao zvanične, dozvoljavajući njihovu ravnopravnu upotrebu u vladi, administraciji i javnim institucijama.
Španija
U Španiji baskijski, katalonski i galicijski imaju snažnu pravnu zaštitu u svojim autonomnim zajednicama i široko se koriste u obrazovanju, administraciji i medijima.
Katalonski govori oko 7,5 miliona ljudi, prvenstveno u Kataloniji, i on je jedan od najrasprostranjenijih manjinskih jezika u Evropi. Govori se, u manjoj meri, i u delovima Francuske i Italije.
Oko milion ljudi govori baskijski u regijama Baskije i Navara. Galicijskim se služi oko 2 miliona ljudi.
Holandija
Iako holandski važi za nacionalni, severna provincija Frisland (Frizija) je dom frizijskog jezika, koji je priznat kao drugi zvanični jezik tog regiona.
Frizijski ima tri grane u Holandiji i Nemačkoj: zapadni frizijski, istočni frizijski i severni frizijski, pri čemu je severni najrasprostranjeniji, a govori ga između 4.000 i 10.000 ljudi.
Nemačka ga, međutim, ne priznaje kao administrativni jezik.
Portugal
U Portugalu postoji mirandski jezik, nastao nakon prodora Mavara u Pirinejsko poluostrvo.
Govori se u oblasti Miranda do Douro i zvanično je priznat kao jedan od dva jezika ove zemlje.
Studija Univerziteta u Vigu iz 2020. godine procenjuje da oko 3.500 ljudi poznaje ovaj jezik, dok ga samo oko 1.500 aktivno koristi.
Finska
U najsevernijim krajevima Finske, oko 2.000 ljudi govori sami. Ova brojka uključuje govornike severnog sami, inari sami i skoltskog sami jezika.
Sami se govori i u Švedskoj, gde se procenjuje da između 7.000 i 9.000 ljudi koristi neki oblik jezika, iako se zvanični podaci o jeziku ne beleže u registrima.
Domorodački parlamenti u Švedskoj, Finskoj i Norveškoj izrazili su zabrinutost zbog ugroženog statusa nekoliko sami jezika, uključujući pite sami i ume sami, od kojih svaki ima manje od 50 govornika.
Italija
Francuski, nemački, ladinski, slovenački i katalonski su takođe priznati u određenim regionima ili opštinama Italije.
Mnogi od njih se češće govore van Italije poput katalonskog koji je karakterističan za Španiju.
Ladinski se prvenstveno govori u Dolomitima u severnoj Italiji, u pokrajinama Južni Tirol, Trentino i Beluno. U pitanju je romanski jezik iz grupe reto-romanskog jezika.
(EUpravo zato/Euronews)
