Evropska komisija je otvorila istragu kako bi utvrdila da li je Kina pružila nepravedne subvencije kineskom proizvođaču električnih automobila BYD za izgradnju nove fabrike u Mađarskoj, što bi dodatno moglo pojačati trgovinske tenzije s Pekingom.
BYD se profilisao kao jedan od ključnih igrača u industriji električnih vozila. Kineski automobilski gigant agresivno širi svoj asortiman, od povoljnih do luksuznih modela, dok istovremeno jača svoje prisustvo na međunarodnom tržištu – u Severnoj i Južnoj Americi, kao i u Evropi.
Od 2023. godine poznato je da BYD planira proizvodne kapacitete u Brazilu, Meksiku, Indoneziji i Mađarskoj. U slučaju Mađarske, početkom 2024. kompanija je najavila kupovinu zemljišta, gde planira da izgradi fabriku kapaciteta 200.000 vozila godišnje za evropsko tržište, kroz postepenu ekspanziju.
Međutim, dok BYD-ovi planovi u Evropi deluju stabilno, mogli bi da naiđu na novi problem jer Evropska komisija sada ispituje da li je Kina nepošteno subvencionisala kompaniju, što bi moglo dovesti do ozbiljnih posledica.
BYD bi mogao da se suoči sa kaznama i smanjenjem proizvodnje u Mađarskoj
Kako prenosi Financial Times, Evropska komisija u Briselu je u ranoj fazi istrage, fokusirajući se na to da li je BYD dobio nepoštenu finansijsku podršku od kineske vlade za izgradnju fabrike u Segedinu i Mađarskoj.
Ova istraga dodatno pojačava tenzije između EU i Kine, koje su već narasle zbog globalnih trgovinskih sukoba. Takođe, istraga stavlja u nezavidan položaj premijera Mađarske Viktora Orbana, koji se pozicionirao kao saveznik Putina i Trampa, naročito u kontekstu rata u Ukrajini, što izaziva nezadovoljstvo u Briselu.
Orban je prošle godine u Budimpešti ugostio kineskog predsednika Sa Đinpinga, nakon višegodišnjih nastojanja da privuče kineske investicije u Mađarsku. Jedna od njih je i BYD, koji planira da uloži četiri milijarde evra i otvori do 10.000 radnih mesta u ovoj zemlji.
Ipak, zvaničnici EU upozoravaju da je BYD koristio kinesku radnu snagu za izgradnju fabrike u Mađarskoj i da planira da većinu komponenti, uključujući baterije, uvozi iz Kine. Prema mišljenju EU, ovakav model neće doprineti značajnom ekonomskom rastu Mađarske i šireg evropskog tržišta.
Šta su posledice?
Ova istraga dolazi nakon prošlogodišnje istrage Evropske komisije koja je utvrdila da su nekoliko kineskih proizvođača automobila, uključujući BYD, primili nepravedne subvencije, što je rezultiralo uvođenjem novih tarifa na njihove automobile u Evropi.
Ako istraga potvrdi da je BYD primio nepravedne državne podsticaje za izgradnju fabrike u Mađarskoj, kompanija bi mogla biti primorana da proda deo imovine, smanji kapacitet proizvodnje, vrati primljene subvencije i plati kaznu EU zbog kršenja pravila konkurencije.
Mađarski ministar za evropske poslove Janoš Boka izjavio je za Financial Times da Budimpešta nije zvanično obaveštena o istrazi Evropske komisije, ali da ga to ne iznenađuje, jer "svaka investicija u zemlji brzo privuče pažnju Komisije", naročito zbog geografske blizine Ukrajine. Dodao je i da Mađarska ostaje "smirena" po ovom pitanju, naglašavajući da je svaka državna pomoć pažljivo proverena, uključujući i onu za BYD.
(EUpravo zato)
