Svako ko leti voli da ispija pića u baštama kafića, sigurno je uočio ventilatore koji prskaju osvežavajuću vodu.
Raspršivači vode, ipak, nisu toliko moderan izum kao što smo mislili.
Poreklo ovog osveženja se može pronaći i u antičkom dobu kada su Rimljani izumeli sistem sa vodenom maglom.
Šta povezuje drevne antičke amfiteatre sa današnjim baštama kafića?
U Starom Rimu je javni komfor bio prioritet, naročito po Mediteranskoj vrućini. Rimljani, poznati po grandioznim građevinama i predstavama za široke narodne mase, razvili su praksu zvanu sparsiones kako bi publici bilo prijatno u amfiteatrima.
Tako se krenulo sa upotrebom vodene magle koja se i danas koristi u ugostiteljskim objektima. Na ljude bi se raspršivala osvežavajuća voda često pomešana sa eteričnim uljima. Ne samo što su se na taj način borili protiv vrućine već su i umanjivali neprijatne mirise koji su se širili arenama.
Na velikim mestima, poput Kolosema, gde se okupljalo i nekoliko desetina ljudi, ubijanje vrućine i smrada je bilo ključno.
Rimljani su voleli luksuz, pa su dodavali prijatne arome balsama ili šafrana u vodu, kombinujući praktičnost sa elegancijom.
Iako su o tome pisali i znameniti učenjaci tog doba, poput Plinija starijeg, tačan metod tadašnjeg raspršivanja nije poznat. Ne zna se da li su posetioci sami sebe hladili ili je postojao kompleksniji sistem sa cevima i drugom opremom.
Osim toga, rashlađivanje publike je trebalo da pokaže i darežljivost imperatora.
Danas su možda politički aspekti raspršivača nestali, ali je socijalni uticaj ostao jer su ovi rashladni sistemi postali i zaštitni znak mnogih mediteranskih naroda, pogotovo Grka, i njihove kulture.
(EUpravo zato/Greek Reporter)
