Danski arheolozi su ispod voda Orhuskog zaliva u severnom delu zemlje otkrili naselje iz kamenog doba, staro više od 8.000 godina. Potopljeno je porastom nivoa mora.
Orhus je drugi po veličini grad u Danskoj, čiji stručni timovi već šest godina rade na projektima mapiranja delova morskog dna u Baltičkom i Severnom moru. Cilj istraživanja je da se otkriju izgubljena naselja iz geološke epohe mezolita i da se ispitaju potopljeno severnoevropsko priobalje.
Pred kraj poslednjeg ledenog doba, pre oko 8.500 godina, topljenje glečera izazvalo je porast nivoa mora od čak dva metra po veku. Ovo je promenilo život u severnoj Evropi, jer su zajednice lovaca-sakupljača bile primorane da se sele ka unutrašnjosti, a povećani vodostaji su potopili postojeća priobalna naselja.
Mnoga od njih bi bila zauvek izgubljena. Danski podvodni arheolozi locirali su mezolitsko priobalno naselje na oko 7,6 metara ispod površine Orhuskog zaliva. Ronioci su iskopali površinu od oko 37 kvadratnih metara na malom prostoru (naselju) koje se nalazi u blizini obale.
Iskopavanja i istraživanja u Danskoj vodi Peter Mo Astrup, podvodni arheolog, sa timom iz muzeja Moesgard u Hejbergu.
Do sada su ronioci otkrili životinjske kosti, kameno oruđe, vrhove strela, zub foke i male komade obrađenog drveta, koji arheolozima pružaju sliku o tome kakav je bio život na obali pre više hiljada godina.
Rekonstrukcija potopljenog priobalja
Kako bi se rekonstruisala slika brzog porasta nivoa mora, danski istraživači koriste dendrohronologiju koja proučava drevne godove drveća. Na lokalitetu se nalazi mnogo potopljenih panjeva koji su sačuvani u blatu i sedimentima, što omogućava precizno datiranje. Podaci bi mogli da otkriju kada je priobalno drveće potopljeno.
"Sve što smo otkrili ukazuje na vremensku kapsulu. Kada je nivo mora porastao, u okruženju u kome nema kiseonika, priroda je sve sačuvala i sve deluje kao da je tada vreme stalo", istakao je Peter Mo Astrup, podvodni arheolog.
Dalja iskopavanja se nastavljaju na dve lokacije u Orhuskom zalivu, koji nema veliku dubinu, kao i kod obala Nemačke.
Povećani nivo mora je potopio ogromno kopneno područje koje je poznato kao Dogerland. Ono je povezivalo Britaniju sa kontinentalnom Evropom, a sada je locirano ispod južnog dela Severnog mora.
Ova istraživanja bi mogla da pruže više podataka o životu populacija u kamenom dobu i uticaju prirode koja je u potpunosti izmenila pejzaž pre više od 8.000 godina.
(EUpravo zato/RTS)
