Julijanska Nova godina, poznatija je kod Srba kao Pravoslavna ili Srpska nova godina, ali i Mali Božić.
Ovaj praznik se "dočekuje" 13. na 14. januar po gregorijanskom kalendaru svake godine, a tog datuma je 1. januar po julijanskom kalendaru.
Nova godina po julijanskom kalendaru svečano se večeras dočekuje širom Srbije. Mnogi građani je tradicionalno dočekuju u svojim domovimacu i prigodnu srpsku trpezu, a slavi se i na trgovima, u restoranima, kafićima i klubovima.
Grad Beograd takođe tradicionalno organizuje svečani doček Srpske nove godine na Trgu republike, u sklopu manifestacije "Beogradska zima”.
Kada su Srbi počeli da slave Julijansku novu godinu?
Tačan datum kada su Srbi počeli da slave julijansku Novu godinu je nemoguće odrediti, ali ovaj praznik dobija na značaju posle Prvog, a naročito posle Drugog svetskog rata.
Iako nije bila zvanično zabranjena, za vreme komunističke vlasti nije bilo organizovanih javnih dočeka.
Do razmimoilaženja dve Nove godine dolazi zbog reforme julijanskog i nastanka gregorijanskog kalendara, 1582. godine.
Uprkos dugotrajnom otporu pretežno pravoslavnih zemalja, Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca je 1919. godine zakonom izjednačila dva kalendara, ali Srpska pravoslavna crkva nije.
Iako se u današnje vreme rado dočekuje po gradskim trgovima i ugostiteljskim objektima, Srpska nova godina, za razliku od one druge, nije državni praznik i neradan dan.
Valja se uneti nešto novo da bi kuća napredovala
Pravoslavna Nova godina naziva se još i Mali Božić, a poklapa se i sa crkvenim praznicama Obrezanje Gospoda Isusa Hrista i krsnom slavom Sveti Vasilije Veliki, pa je nazivamo još i Vasiljica.
Tog dana jede se glava božićne pečenice - najčešće glava jagnjeta ili praseta, a domaćice mese novogodišnju česnicu, "vasilicu" u koju u nekim krajevima Srbije stavljaju novčić ili dukat, istovetno kao što se čini sa božićnom česnicom.
Crkva ispraća staru i dočekuje novu godinu na duhovni način, molitvama i bogosluženjima, ali i blagosilja sve pristojne proslave, podsećajući da se u brojnim crkvenim domovima obeležava ovaj značajan praznik.
Toga dana u nekim krajevima Srbije spaljuju se ostaci badnjaka, a pored "vasilice" mese se i krofne i proje u koje se takođe u nekim krajevima stavlja novčić.
Takođe, veruje se da, pored bogate trpeze, na ovaj dan u kuću treba uneti neku novu stvar, kupljenu tog dana, kako bi kuća i ukućani tokom cele godine imali napretka.
Gde se sve slavi Julijanska nova godina?
Iako je u Srbiji ustaljen naziv Srpska nova godina, u različitim krajevima Evrope poznata je kao julijanska, stara ili pravoslavna Nova godina.
Iako nije zvanična Nova godina, ona se slavi u Srbiji, Bosni i Hercegovini, Republici Srpskoj, Crnoj Gori, Severnoj Makedoniji, pravoslavnim delovima Hrvatske.
Slavi je i pravoslavno stanovništvo u Rusiji, Belorusiji, Ukrajini, Jermeniji, Gruziji, Moldaviji.
Tradicija proslave julijanske Nove godine postoji i u nekim nemačkim kantonima u Švajcarskoj, kao i u nekim delovima Škotske.
(M.A./EUpravo zato/rts.rs)
