Stravičan zločin na Cetinju, kada je meštanin Aco Martinović ubio 12 ljudi, još jednom je ukazao na opasnost od stravičnog širenja oružja u ilegalnom posedu u Crnoj Gori.
Prema istraživanju "Small Arms Survey" koje je posljednje dostupno na internetu, vidi se da je Crna Gora šesta u Evropi po broju nelegalnog naoružanja po broju stanovnika.
Prema tom istraživanju, objavljenom 2017. godine, ispred Crne Gore od zemalja regiona, jedino je Srbija i to na petom mestu. (Doduše, istraživanje je prethodilo masovnoj predaji oružja nakon zločina u školi Vladislav Ribnikar u Beogradu kada je jedan od učenika ubio devet đaka i školskog domara).
Na četvrtom i trećem mestu su Nova Kaledonija odnosno Jemen, dok su na drugom mestu Folklandska Ostrva.
Na samom vrhu liste su Sjedinjene Američke Države (SAD).
Istraživanje o malokalibarskom oružju koje je objavio "Small Arms Survey" daje procene ukupnog broja oružja u vlasništvu civila u jednoj zemlji, i izračunava broj na 100 ljudi.
Ovaj broj za državu ne označava procenat stanovništva koji poseduje oružje, jer pojedinac može imati više komada oružja.
Vladina Strategija za suzbijanje nedozvoljenog posedovanja, zloupotrebe i malokalibarskim i lakim oružjem i municijom iz 2019. godine ukazala je da je skoro svaka petu osobu, ubijenu u Crnoj Gori (18,8 odsto), ubio član porodice. Prema tadašnjim podacima žene čine većinu žrtava ubijenih u porodičnom nasilju i to čak 73,3 odsto, a muškarci 26,7 procenata.
Nasilje u porodici
U toj Strategiji se navodilo da je svaka druga žena koju je ubio partner ubijena vatrenim oružjem (45,5 odsto).
“Zloupotreba vatrenog oružja retko se prijavljuje u kontekstu nasilja u porodici. Od 920 prijavljenih slučajeva nasilja u porodici, u samo četiri slučaja je prijavljena zloupotreba vatrenog oružja, dok u registrovanim krivičnim delima protiv polne slobode nije bilo prijavljenih slučajeva zloupotrebe vatrenog oružja. Nasuprot tome, nasilje u porodici predstavlja relativno čest razlog za odbijanje izdavanja odobrenja za nabavku oružja. U istraživanom periodu, ukupno su odbijena 872 zahteva za nabavku oružja, a u svakom petom slučaju (22,5 odsto) nasilje u porodici je predstavljalo razlog za odbijanje”, pokazali su tada prikupljeni podaci.
Od 2012. do 2016, kada su prikupljani podaci, registrovano je 411 počinilaca krivičnih dela vatrenim oružjem. Tada je ukazano i da muškarci čine apsolutnu većinu ubijenih vatrenim oružjem, 56 ili 93,3 odsto.
“Žene su žrtve ubistva vatrenim oružjem u 6,7 odsto slučajeva. U periodu istraživanja, registrovana su dva smrtna slučaja prouzrokovana nezgodom uz upotrebu vatrenog oružja. U oba slučaja žrtve su bili mladi muškarci. Vatreno oružje se često zloupotrebljava i za nanošenje povreda. U navedenom periodu, zabeleženo je 157 povreda nanijetih vatrenim oružjem. Muškarci čine većinu povređenih (93,6 odsto)”, konstatovano je tada u Strategiji.
Cetinjanin Aco Martinović se nakon krvavog pira ubio, a kod njega je pronađeno osamdeset metaka u džepovima. Osim te municije, u šaržeru njegovog pištolja pronađeno je još nekoliko metaka.
Prema podacima Ministarstva unutrašnjih poslova, u Crnoj Gori legalno je naoružano oko 68.000 građana, u čijem se vlasništvu nalazi preko 100.000 komada oružja.
Zakoni usaglašeni sa EU
Sa druge strane, kad je ilegalno oružje u pitanju, procene su da građani u ilegalnom posedu imaju najmanje 40.000 ili čak preko 100.000 komada oružja.
Ovoliko naoružanje građana iziskuje ozbiljnu analizu i reakciju nadležnih institucija, ocenio je za Gradsku potpredsednik Nezavisnog sindikata policije Crne Gore Đorđije Vukićević.
Crna Gora je 2015. godine donela Zakon o oružju, podseća Vukićević, koji je usaglašen sa zakonodavstvom Evropske unije, i od te godine traje akcija "Poštuj život, vrati oružje".
Uprkos svakodnevnom oduzimanju ilegalnog oružja u zabrinjavajućim količinama, oni koji su sa druge strane zakona će, prema rečima Vukićevića, na ovaj ili onaj način doći do oružja, pa je, ističe, potrebno pooštriti kazne.
"Kazne su izuzetno niske i kreću se od tri meseca do osam godina, što se izriče za ekstremna dela i retke su u Crnoj Gori. Ali imali smo i situaciju da se za to delo izriču kazne koje su ispod minimuma i gde se prolazi samo sa opomenom“, objašnjava on, prenosi Portal Analitika.
Predsednik Vlade Crne Gore Milojko Spajić najavio je pooštravanje kriterijuma za dobijanje oružja, ali i kazne za nelegalno posedovanje i nošenje oružja.
Crnogorski mediji podsećaju da građani bez bilo kakvih pravnih posledica mogu policiji dobrovoljno da predaju vatreno oružje bez obzira na to da li ga poseduju u ilegalnom ili legalnom vlasništvu i nezavisno o kojoj kategoriji vatrenog oružja je reč. Iz policije su više puta pozvali građane da, pozivom na broj 122, anonimno prijave ako znaju da neko drugi poseduje nelegalno oružje i krši odredbe Zakona o oružju.
(EUpravo zato/RTCG)
