Emisije zagađujućih materija iz brodskog i avionskog saobraćaja rastu i predstavljaju sve veći rizik po ljudsko zdravlje, posebno za ljude koji žive u blizini luka i aerodroma, navodi se u najnovijem izveštaju Evropske agencije za životnu sredinu (EEA) "Kvalitet vazduha oko luka i aerodroma".
U izveštaju se poziva na unapređeno praćenje kvaliteta vazduha oko ovih ključnih saobraćajnih čvorišta i unutar njih.
Prema procenama, pomorski transport će do 2030. godine postati glavni izvor zagađenja vazduha iz saobraćaja u priobalnim gradovima, navodi se u dokumenta EEA koji analizira mrežu za praćenje i nivoe zagađenja vazduha u ključnim lukama i na aerodromima širom Evrope.
Studija podržava revidiranu Direktivu EU o kvalitetu ambijentalnog vazduha, koja identifikuje luke i aerodrome kao potencijalna žarišta aerozagađenja, gde može biti potrebno dodatno praćenje radi što boljeg procenjivanja uticaja ovih izvora zagađenja. Izveštaj razmatra i procenjuje mreže za praćenje i nivoe zagađenja vazduha u i oko velikih luka i aerodroma u 18 evropskih zemalja, sa fokusom na fine čestice (PM2.5) i azot-dioksid (NO₂).
Crne tačke zagađenja vazduha
Emisije azotnih oksida iz pomorskog saobraćaja rastu, a doprinos ovog sektora ukupnim emisijama azotnih oksida i čestica iz saobraćaja postaje sve značajniji u poređenju sa drugima. Takođe, emisije iz avio-saobraćaja decenijama rastu, kako za azotne okside, tako i za čestice.
Revidirana Direktiva EU o kvalitetu ambijentalnog vazduha uvodi ažurirane i nove standarde koje treba dostići do 2030. godine, usklađujući ih sa preporukama Svetske zdravstvene organizacije.
Definišu se "žarišta kvaliteta vazduha", područja sa naročito visokim nivoima zagađenja koja zahtevaju ciljano praćenje, uključujući i lokacije poput luka i aerodroma.
Izveštaj je analizirao broj i lokaciju mernih mesta za praćenje kvaliteta vazduha u blizini luka i aerodroma.
Nalazi pokazuju da je trenutni monitoring oko nekih od ovih saobraćajnih čvorišta ograničen (po broju i rasporedu mernih mesta) i da ne prikazuje u potpunosti njihov uticaj.
Nivo kvaliteta vazduha oko luka i aerodroma
Izveštaj upoređuje nivoe zagađujućih materija u lukama i na aerodromima sa onima u okolnim regionima.
Nivoi azot-dioksida su bili viši nego u okolnim područjima, a u nekim slučajevima (lukama Pirej i Napoli i na aerodromu Milano-Linate) bili su iznad revidirane godišnje granične vrednosti EU predviđene za 2030. godinu. Kod polovine luka, koncentracije NO₂ bile su više nego dvostruko u odnosu na okolne regione.
Uticaj na PM2.5 je složeniji i manje direktno vezan isključivo za emisije iz luka ili aerodroma, budući da su i okolna područja pokazivala visoke nivoe, a značajan broj luka i aerodroma bio je iznad revidirane granične vrednosti EU predviđene za 2030. godinu.
Zagađenje vazduha i dalje je najveći ekološki zdravstveni rizik
Zagađenje vazduha predstavlja najveći ekološki rizik po zdravlje u Evropi i ima brojne negativne posledice po ljudsko zdravlje. Fine čestice i azot-dioksid među glavnim su zagađujućim materijama u tom smislu.
Zbog toga je praćenje kvaliteta vazduha oko luka, aerodroma i obližnjih gradova izuzetno važno u narednim decenijama.
(EUpravo zato/EEA)