Rešenja zasnovana na prirodi su ključna kako bi se smanjio sve veći rizik od šumskih požara u Evropi kao i za povećanje otpornosti šuma na klimatske promene, navodi se u izveštaju koji je objavila Evropska agencija za životnu sredinu (EEA).
Požari su oduvek bili deo prirodnog ciklusa šuma. Međutim, širom Evrope šumski požari postaju sve češći i razorniji, jer klimatske promene, širenje urbanih područja i napuštanje zemljišta povećavaju verovatnoću da će se stvoriti uslovi pogodni za požare.
Izveštaj EEA "Rešenja zasnovana na prirodi za otpornije evropske šume" iznosi mere za prevenciju i obnovu nakon požara - poput ponovnog bujanja prirode (rewilding), podsticanja vegetacije otporne na požare i stvaranja zelenih protivpožarnih pojaseva i zaštitnih zona.
Predstavljeni su primeri iz Italije, Finske i drugih zemalja, a izveštaj doprinosi i sprovođenju strategije EU za prilagođavanje klimatskim promenama i strategije EU za šume do 2030. godine.
Požari su jedan od najvećih problema
U proseku, svake godine je površina od 3.770 km² (otprilike veličine Majorke) bila pogođena šumskim požarima u 32 zemlje članice EEA između 2000. i 2024.
Tradicionalno ugroženi regioni, kao što je Mediteran, sada se suočavaju sa dužim i intenzivnijim sezonama požara, dok regioni severozapadne Evrope, koji su ranije bili manje pogođeni, takođe beleže sve češće i razornije vatrene stihije.
Situaciju dodatno pogoršava činjenica da se 7,4% površine Evrope nalazi u oblastima gde su naselja u blizini područja sa lako zapaljivom vegetacijom ili unutar njih.
Pored rizika po ljudske živote, domove i sredstva za život, šumski požari ugrožavaju i bogate šumske ekosisteme Evrope. Šume pružaju ključne "usluge", uključujući proizvodnju drveta, skladištenje ugljenika i regulisanje klime, a sve te funkcije su ozbiljno poremećene požarima.
"Rešenja zasnovana na prirodi"
Do sada je odgovor Evrope na šumske požare bio uglavnom usmeren na hitne mere i gašenje, a ne na prevenciju i obnovu. Ukoliko se to ne promeni, upravljanje požarima postaće sve teže u uslovima klimatskih promena.
Rešenja zasnovana na prirodi mogu da imaju ključnu ulogu u upravljanju šumama. Šumarstvo "blisko prirodi", kako se promoviše u Strategiji EU za šume do 2030. godine, pomaže u smanjenju rizika od požara upravljanjem količinom zapaljivog materijala kroz ispašu, agrošumarstvo, uklanjanje suvog drveta i plansko i kontrolisano paljenje. Takvi pristupi takođe podstiču raznovrsnost vrsta, starosti i struktura šuma, čineći ih otpornijim i manje podložnim požarima.
Održavanje šuma nakon požara zahteva sveobuhvatnu obnovu, uključujući prirodnu ili potpomognutu regeneraciju, pošumljavanje raznovrsnim vrstama, kao i obnovu zemljišta i vodotokova.
Diverzifikacija pejzaža i drveća takođe povećava otpornost na druge klimatske pretnje, kao što su najezde štetočina.
EEA naglašava da rešenja zasnovana na prirodi uvek treba prilagoditi lokalnim uslovima i rizicima, kao i socioekonomskim okolnostima.
(EUpravo zato/EEA)
