Godinama se vodi debata o tome koji je grad najmanji na svetu.
Prema nekim izvorima najmanji grad na svetu se nalazi u Hrvatskoj, a ime ovog gradića je Hum. Drugi izvori ga rangiraju na drugo mesto liste najmanjih gradova, odmah iza američkog Bjuforda u kome živi samo jedan stanovnik, a sastoji se od male prodavnice, benzinske pumpe, kuće i oko 10 ari zemljišta.
Legenda o Humu
Prema legendi, Hum je nastao sasvim slučajno.
U Istri su, prema predanjima nekada davno živeli dobri divovi koji su pomagali seljacima u teškim poslovima, zemljoradnje ili gradnje kuća. Kako bi ih zaštitili od neprijatelja, odlučili su da im izgrade utvrđene gradove u dolini reke Mirne poput Motovuna, Grožnjana, Roča. Kad su završili, preostalo im još kamenja pa su ga, da se ne baci, iskoristili da podignu minijaturni grad - Hum.
Da li je to bilo tako ili ne, ali prvi pomen ovog malenog grada datira iz 1102. godine kada se zvao Cholm.
Istorija beleži da je Hum nastao kad je Istra pripadala franačkom carstvu u XI veku, pa je na ostacima starog utvrđenja sagrađen Humski kaštel, a onda su se uz njega nizale kuće unutar zidina.
Takođe se pretpostavlja da su Histri, ilirsko pleme koje je nekada živelo na području današnje Istre, izgradili ovo utvrđenje kao odbranu od pljačkaša.
Dve ulice, tri reda kuća
Ovaj šarmantni gradić se zapravo sastoji od samo dve male ulice i tri reda kuća.
Ulaskom u grad prolazi se pored stare gradske kapije ukrašene bakarnim pločama, koja je sagrađena između 11. i 12. veka.
Jedna od najlepših atrakcija je barokna crkva Uspenja Presvete Bogorodice, koja je podignuta 1802. godine.
Ukoliko imate sreće kad krenete u obilazak ovog gradića, ako je crkva otvorena, možete da obići prelepe freske i pet mermernih oltara.
Neposredno do crkvenog zdanja nalazi se crkveni toranj, koji je visok oko 22 metra, podignut 1552. godine kao utvrđena kula.
Hum je ograđen zidinama, a izvan njih gotovo ništa nije izgrađeno, što znači da je sve unutar zidina dobro očuvan primer istorijske arhitekture.
Po popisu iz 2011. Hum je imao 30 stanovnika, dok je taj broj porastao na 52 na poslednjom popisu iz 2021. godine.
Da li je najmanji ili ne, potpuno će vam biti nevažno ukoliko vam se pruži prilika da ga posetite. Očaraće vas tišinom, mirom, šarmom i arhitekturom koja će vas vratiti u srednji vek.
(M.A./EUpravo zato/balkansaljazeera.net)