Devedesete godine posebno su bile traumatične za ljude koji su iz svojih domova morali da se sele u nepoznato. Mnogi su ostali bez krova nad glavom u potpunosti ili su se snalazili živeći u neuslovnim prostorima sa puno drugih ljudi.
Zahvaljujući Regionalnom stambenom programu (RSP) Evropske unije, mnoge izbeglice uspele su da se skuće. U pitanju je višegodišnja zajednička inicijativa partnerskih zemalja (Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Crna Gora i Srbija) koju podržava međunarodna zajednica i koja za cilj ima zatvaranje poglavlja dugotrajnog raseljavanja u regionu. Razvijen je u partnerstvu između partnerskih zemalja i OEBS-a, UNHCR-a i Evropske komisije. Cilj RSP-a je bio da doprinese rešavanju produžene krize raseljavanja najugroženijih izbeglica i raseljenih lica sa teritorija bivše Jugoslavije nakon sukoba koji su trajali od 1991. do 1995. godine, uključujući interno raseljena lica u Crnoj Gori od 1999. godine.
Program je sastavni deo "Sarajevskog procesa za izbeglice i raseljena lica", koji je pokrenut 2005. godine na Regionalnoj ministarskoj konferenciji o povratku izbeglica. Proces je ponovo pokrenut u martu 2010. godine na konferenciji u Beogradu i partnerske zemlje su se ponovo obavezale u skladu sa Beogradskom deklaracijom iz novembra 2011. godine (takozvana “Zajednička deklaracija“) da će dati doprinos u rešavanju dugotrajne situacije raseljenja najugroženijih korisnika – izbeglica i raseljenih lica – nakon sukoba na teritoriji bivše Jugoslavije u periodu od 1991. do 1995. godine, uključujući i interno raseljena lica u Crnoj Gori od 1999. godine.
Program se sprovodio paralelno u četiri partnerske zemlje. Stambena rešenja koja su bila obezbeđena su uključivala osiguranje stambenih jedinica i kuća u vidu izgradnje, rekonstrukcije, obnove ili kupovine, zatim dodelu građevinskog materijala i na kraju siguranje stanovanja u ustanovama socijalne zaštite.
Program je zvanično završen u decembru 2023. godine, a do kraja februara 2024. godine je obezbeđeno 7.495 stambenih rešenja, piše UNHCR Srbija. Republika Srbija nastavlja da obezbeđuje stambena rešenja.
Najveći pojedinačni donator u ovom projektu je Evropska unija. Zapažene doprinose dale su i vlade SAD-a, Nemačke, Italije, Norveške, Švajcarske, Danske, Turske, Luksemburga, Kipra, Rumunije, Slovačke, Češke i Mađarske.
Jedni od onih koji su dobili svoj krov nad glavom zahvaljujući pomoći su Marko i Dušica Uzelac koji su u leto 1995. stigli u Srbiju na traktoru samo sa stvarima koje su mogli da ponesu. O njima je pisala kancelarija Eropvske unije u Srbiji, a njihovu priču preneli smo i mi. Oni su se, naime, na samom početku života u Srbiji naselili u Obrenovac gde su živeli sa rođacima u stanu od 50 kvadrata gde je živelo i do 20 ljudi. Marko je ranije bio kuvar u Hrvatskoj, ali je u Srbiji uspevao da brzo nađe privremene poslove radeći kao konobar kako bi izdržavao porodicu. Obezbediti krov nad glavom za njih četvoro se, međutim, pokazalo kao teško - do kad nisu saznali za Regionalni stambeni program.
