Administracija američkog predsednika Donalda Trampaodbila je zahtev francuskog političara za vraćanje Kipa slobode.
"Apsolutno ne. Moj savet tom neimenovanom političaru iz Francuske bio bi da ih podsetim da samo zahvaljujući Sjedinjenim Američkim Državama danas Francuzi ne govore nemački", izjavila je portparolka Bele kuće Karolina Levit, verovatno aludirajući na savez SAD i Francuske tokom Drugog svetskog rata koji je srušio nacističku Nemačku.
"Treba da budu zahvalni".
Ova izjava dolazi dan nakon što je francuski član Evropskog parlamenta, Rafael Gluksman, na stranačkom skupu izjavio da Amerika pod Trampovom administracijom više ne odražava duh spomenika koji je Francuska poklonila SAD u 1880-im godinama kako bi formalizovala diplomatske odnose i utemeljila koncept američke nezavisnosti od Velike Britanije i okončanje ropstva.
"Reći ćemo Amerikancima koji su se odlučili da stanu uz tirane, Amerikancima koji su otpustili istraživače zbog zahteva za naučnom slobodom: 'Vratite nam Statuu slobode'. Dali smo vam ga na poklon, ali vi ga očigledno prezirete. Tako da će ovde kod kuće biti sasvim u redu", izjavio je Gluksman.
Podsetimo, Ministarstvo zdravlja i ljudskih usluga SAD izbacilo je hiljade naučnika i lidera u oblasti javnog zdravlja od početka druge Trampove administracije. Takođe je smanjeno finansiranje istraživanja širom zemlje, a stručnjaci iz industrije upozoravaju da bi ovi potezi mogli oslabiti istraživačke institute koji se oslanjaju na ove fondove za održavanje i svakodnevno funkcionisanje.
Ako Sjedinjene Države ne planiraju da obnove ove pozicije i sredstva, Francuska bi, prema Gluksmanu, rado preuzela istraživački sektor SAD-a.
Nije jasno kako bi Francuska prisilila Trampovu administraciju da postupi po ovom zahtevu. Zemlja ne može jednostavno uzeti statuu jer je ona vlasništvo američke vlade. Takav potez bi mogao dodatno narušiti diplomatske odnose koje francuski predsednik Emanuel Makron pokušava da izgladi sa Trampom, posredujući u mirovnom sporazumu za okončanje višegodišnjeg rata između Rusije i Ukrajine.
Poklon Francuske za SAD
Statua slobode je simbol prijateljstva i zajedničke borbe između Francuske i Sjedinjenih Američkih Država. Poklonila ju je Francuska Sjedinjenim Američkim Državama 1886. godine, povodom stote godišnjice nezavisnosti SAD-a, kao znak poštovanja američkih vrednosti slobode, demokratije i borbe za nezavisnost. Statuu je dizajnirao francuski skulptor Frederik Bartoldi, dok je njenu noseću konstrukciju predložop i izradio inženjer Gustav Ajfel, poznat po konstrukciji Ajfelovog tornja.
Statua, koja se nalazi na ostrvcetu pored Njujorka, predstavlja boginju Libertas, koja simbolizuje slobodu i oslobođenje. Poklon je bio način na koji je Francuska želela da izrazi svoju podršku američkoj borbi za nezavisnost i njenim slobodarskim vrednostima, ali i da učvrsti diplomatske odnose između dve zemlje, koje su bile saveznici u Američkom revolucijskom ratu.
Vremenom je kip postao simbol Amerike. Tokom veka koji je prošao došlo je do velikih oštećenja skulpture i rekonstruisana je zahvaljujući javnom dobrovoljnom prihodu sredstava za rekonstrukciju skulpture.
Godine 1984. Kip slobode je uvršćen u kulturnu baštinu Unesko.
Kip slobode je bio prvi simbol SAD koji bi emigranti ugledali prilikom dolaska na emigrantski prijem na ostrvu Elis koje je udaljeno tek oko jedan kilometar. Između 1880. i 1914. broj emigranata u SAD je dosegao broj od 22 miliona, uglavnom iz južne i istočne Evrope, a koji su uglavnom ušli kroz pristanište na ostrvu Elis.
(EUpravo zato)
