Zdravstveni sistemi širom Evrope suočavaju se s ozbiljnim nedostatkom medicinskog kadra, posebno u sektoru dugotrajne nege.
Problem dodatno pogoršava starenje stanovništva i samih zdravstvenih radnika.
Prosečna starost medicinskih sestara u nekim zemljama prelazi 49 godina, a značajan broj ih je pred penzijom.
U Francuskoj, Bugarskoj i Španiji sve je više sestara starijih od 55 godina, dok se u Italiji 77% lekara opšte prakse bliži penzionisanju.
Nedostatak kadra znači duže liste čekanja, preopterećenost osoblja i veći rizik od grešaka i sagorevanja na poslu.
Ruralna i siromašnija područja posebno pate zbog neravnomerne raspodele medicinara.
U Hrvatskoj i Sloveniji veliki broj lekara i sestara napustio je zemlju u potrazi za boljim platama i uslovima rada, najčešće odlazeći u Nemačku, Austriju i Švedsku.
EU programi poput "EU4Health", koji predviđa 4,4 milijarde evra pomoći zdravstvu do 2027. godine, pokušavaju da stabilizuju sistem, ali pitanje je da li će ta sredstva biti dovoljna da zaustave odlazak kadra i obezbede adekvatnu negu sve starijem stanovništvu.
Stanovništvo je sve starije
Demografske promene širom EU su intenzivne, pri čemu se udeo stanovništva starijeg od 65 godina povećao sa 16 posto 2000. na preko 21 posto 2023.
Predviđanja upućuju na dodatni rast tog procenta na gotovo 30 posto do 2050.
Podaci iz Italije predviđaju upravo takav razvoj situacije. Prema izveštaju, to bi ugrozilo zdravstveni sistem. Na starije osobe danas otpada oko 60 posto nacionalnog izdvajanja za zdravstvo, iako one čine tek 25 posto stanovništva.
Stari i pacijenti - ali i medicinske sestre
Francuska agencija DREES upozorava da će zbog starenja stanovništva i rasta hroničnih bolesti do 2040. godine potrebe za zdravstvenom negom porasti za 55%, što će daleko nadmašiti broj dostupnih medicinskih sestara.
Nova nemačka ministarka zdravlja Nina Varken pozvala je na poboljšanje uslova rada u zdravstvu, jer pored starijih pacijenata stari i zdravstveni radnici.
U Francuskoj je u martu registrovano preko 565.000 medicinskih sestara, od kojih je prosečna starost oko 40 godina, a više od 12.000 ih je starije od 60.
Manjak lekara van gradova i odlazak u inostranstvo
Zdravstveni radnici i bolnice uglavnom su koncentrisani u urbanim sredinama, dok ruralni i pogranični krajevi širom Evrope imaju manjak lekara i medicinskih sestara.
U Francuskoj i Bugarskoj, mnogi zdravstveni radnici rade u glavnim gradovima, dok su udaljenije oblasti zapostavljene.
U Hrvatskoj i drugim zemljama broj lekara po stanovniku deluje zadovoljavajuće, ali su oni neravnomerno raspoređeni, a nedostaje ih naročito u selima i na ostrvima.
Problem dodatno pogoršavaju niske plate, loši uslovi rada i ograničene mogućnosti za napredovanje, što mnoge tera da pređu u privatni sektor ili emigriraju.
(M.A./EUpravo zato)
