Termin neboder nastao je u Sjedinjenim Američkim Državama, tačnije u Čikagu 1885. godine, nakon što je tamo izgrađena zgrada osiguravajućeg društva Home Insurance Building, koja je imala deset spratova i visinu od 42 metra. Današnja definicija nebodera odnosi se na zgrade više od 150 metara, dok se one od 350 metara i više nazivaju supervisoki neboderi. U svetu ih ima 88, ali nijedan se ne nalazi u Evropi.
Ipak, Evropa zaista ima grad sa najviše nebodera po glavi stanovnika. Ovo je Benidorm, u Španiji, u provinciji Alikante, koji ima samo 70.000 stanovnika i 27 zgrada visokih preko 100 metara, piše Putni kofer.
Nekada ribarska luka, ovaj grad je postao prava turistička atrakcija, a njegovom priobalnom trakom dominiraju neboderi. Prema pisanju lista Gardijana, Benidorm se može pohvaliti sa 370 zgrada visokih preko 12 spratova, što ga čini drugim najgušće naseljenim urbanim područjem sa neboderima, odmah posle Njujorka. Zato je dobio nadimak Španski Menhetn i Beni Jork.
U 19. veku, zgrade sa više od šest spratova bile su prilično retke. Bilo je previše naporno za ljude da se penju uz stepenice, a veliki problem je bio pritisak vode u vodovodnim cevima, koji je dosezao samo do 15 metara. Ali razvoj čelika, armature, liftova i vodenih pumpi omogućio je izgradnju nebodera.
Svetski rekord i dalje drži Burdž Kalifa u Dubaiju, visoka 508 metara
Do 2010. godine, zgrada zvana Tajpej 101, koja se nalazi u Tajpeju, glavnom gradu Tajvana, sa svojih 508 metara zvanično je smatrana najvišim neboderom na svetu. A onda je Burdž Kalifa u Dubaiju preuzela vođstvo, koja je visoka neverovatnih 828 metara. Međutim, to su gradovi sa velikim brojem stanovnika.
Kada govorimo o gradovima sa manje od 100.000 stanovnika koji imaju zgrade visoke preko 100 metara, osim Benidorma, širom Evrope se ističu Monako, grad-država sa Odeon kulom visokom 170 metara, koja ima čak 49 spratova, i Rotvajl u Nemačkoj, sa svojom kulom za testiranje liftova i platformom za posmatranje visokom 244 metra.
Benidormov Intempo je najviša stambena zgrada u celoj Evropi
U Španiji postoji ukupno 13 zgrada koje se smatraju neboderima – šest je u Madridu, dve u Barseloni, Sevilja i Bilbao imaju po jednu, dok se Benidorm može pohvaliti sa tri. Najviša zgrada u ovom gradu i peta najviša u celoj Španiji je impresivni Intempo. Visoka je 192 metra i ima 52 sprata (od kojih je pet pod zemljom), što je čini zvanično najvišom stambenom zgradom u Evropi, ali i najvišom na svetu u kategoriji gradova sa manje od 100.000 stanovnika.
Drugo mesto zauzeo je četvorozvezdani Gran Hotel Bali, ujedno i šesti najviši neboder u Španiji. Ima 50 spratova i visoka je 186 metara, ili tačnije 210, ako računamo i jarbol. Pomenuti hotel je zapravo kompleks od četiri zgrade, sa 776 soba koje mogu da prime do 2.000 gostiju, 18 liftova, impresivnim baštama i bazenima.
Treći neboder je Tore Lugano, koji je takođe deseti najviši u Španiji. Izgrađena je 2008. godine, visoka je 158 metara i ima 43 sprata. Ova zgrada je možda najvidljivija u Benidormu. Nalazi se na brdu, i zbog ovog specifičnog položaja, uzdiže se čak 237 metara nadmorske visine, što Tore Lugano čini vrhuncem cele panorame Benidorma.
(EUpravo zato/Putni kofer)