Sve je počelo 1972. godine, kada su lekari, analizirajući krv trudnice, primetili neobičan nedostatak na površini njenih crvenih krvnih zrnaca nije postojala molekula koja se nalazi kod gotovo svih drugih ljudi.
Ova neobična pojava ostala je zagonetka decenijama, sve dok naučnici iz Velike Britanije i Izraela nisu uspeli da je razjasne.
U radu objavljenom 2024. godine, istraživači su opisali potpuno novi sistem krvnih grupa, dajući time odgovor na pitanje koje je mučilo hematologe širom sveta više od pola veka.
Nova krvna grupa - veliki iskorak za medicinu
Luiz Tili, hematološkinja britanske Nacionalne zdravstvene službe, koja je više od 20 godina proučavala ovu specifičnost krvi, izjavila je da je ovo "veliko dostignuće i rezultat dugogodišnjeg timskog rada, koji će omogućiti kvalitetniju brigu o pacijentima sa retkim krvnim osobinama".
Krv nije samo A, B i 0
Većina ljudi zna samo za ABO sistem krvnih grupa i Rh faktor (pozitivan ili negativan), ali krv je znatno složenija.
Na površini crvenih krvnih zrnaca nalaze se brojni proteini i šećeri, antigeni, koji organizmu pomažu da razlikuje sopstvene ćelije od stranih.
Zbog toga je kod transfuzije izuzetno važno da krvne grupe budu kompatibilne - u suprotnom, može doći do ozbiljnih i potencijalno smrtonosnih reakcija.
Genetski raritet otkriven posle decenija
Otkriveni antigen koji je nedostajao pacijentkinji iz 1972. godine zove se AnWj, a prisutan je kod više od 99,9% svetske populacije. Naučnici su ustanovili da se on nalazi na proteinu poznatom kao MAL (mijelinski i limfocitni protein), pa je novootkriveni sistem krvnih grupa dobio naziv - MAL krvna grupa.
Tim Satčvel, ćelijski biolog sa Univerziteta Zapadne Engleske, objasnio je da je MAL protein izuzetno mali i složen za analizu, zbog čega je istraživački proces bio veoma zahtevan.
Konačnu potvrdu dali su eksperimenti u kojima su u ćelije bez AnWj antigena uspešno uneli MAL gen - čime su te ćelije počele da proizvode nedostajući antigen.
Šta ovo znači za buduće pacijente?
Otkrivanje genetskih markera za MAL sistem omogućava testiranje pacijenata kako bi se utvrdilo da li imaju retku krvnu osobinu i da li je ona nasledna ili rezultat nekog medicinskog stanja.
Ovo otkriće može igrati ključnu ulogu u spasavanju života, naročito kod osoba kojima su potrebne transfuzije ili one koje imaju specifične imunološke reakcije na krvne proizvode.
Detalji istraživanja objavljeni su u uglednom naučnom časopisu Blood.
(M.A./EUpravo zato/index.hr)