U Srbiji, koncept kupca-proizvođača gde domaćinstva postaju aktivni učesnici u energetskom sistemu, sve više dobija na značaju. Prema podacima Elektrodistribucije Srbije, u Registru kupaca-proizvođača trenutno se nalazi 2.811 domaćinstava koja funkcionišu kao prozjumeri. Ova domaćinstva ne samo da troše električnu energiju, već je i proizvode, obično putem solarnih panela.
Instalisana snaga domaćinstava kupaca-proizvođača je trenutno 22,841.36 kilovata (kW).
Postoje razlike u statističkim regionima Republike Srbije u broju kupaca-proizvođača. Na dan 31. oktobar, u Vojvodini je registrovano 1.006 domaćinstava, dok ih u beogradskom regionu ima 465. Šumadija i Zapadna Srbija beleže 583 domaćinstava, dok u regionu Južna i Istočna Srbija ima 757 prozjumera. Za region Kosovo i Metohija trenutno ne postoje podaci.
Opštine bez prozjumera
Okrug sa najmanje prozjumera je toplički, sa svega 18 prozjumera, dok se najviše prozjumera, pored glavnog grada, nalazi u južnobačkom okrugu (291) odnosno Novom Sadu (160).
Takođe, postoje opštine koje i dalje nemaju nijednog prozjumera, poput Preševa, Trgovišta, Crne Trave i Bele Palanke, koje se nalaze na samom jugu Srbije.
Razlike postoje i u beogradskim opštinama, gde GO Zemun ima najviše domaćinstava prozjumera (71), dok najnaseljenije opštine imaju najmanje prozjumera – GO Novi Beograd ima 3, dok GO Stari grad i GO Vračar imaju po jednog prozjumera.
Od stambenih zgrada do vrtića
Pored domaćinstava, u Registru se nalaze i tri stambene zajednice sa instalisanom snagom od 69.50 kW i Ostali kupci-proizvođači instalisane snage 52,095.74 kW. U kategoriji Ostali se nalaze industrijski objekti, telekomunikacioni objekti, crkve, škole, vrtići, državne institucije, fizička lica i dr.
Prozjumeri doprinose lokalnoj ekonomiji i razvoju održivih zajednica. Investicije u solarne sisteme predstavljaju dugoročnu isplativost, dok istovremeno podstiču ekološku svest i odgovorno korišćenje resursa. Kroz ovu praksu, građani se aktivno uključuju u energetsku tranziciju, što može dovesti do značajnih promena u načinu na koji se energija proizvodi i konzumira.
U budućnosti, prozjumeri bi mogli značajno doprineti energetskoj stabilnosti i održivosti Srbije, čime bi postali važan deo strategije za razvoj obnovljivih izvora energije i smanjenje negativnog uticaja na životnu sredinu.
(EUpravo zato/OIE)