Prvi tragovi o njegovoj upotrebi, potiču iz minojske civilizacije (oko 1400. godine pne.). Freske sa Krita prikazuju žene u odeći koja podseća na bikini, s otkrivenim grudima - simbolom plodnosti i snage, a ne stida.
U antičkoj Grčkoj, boginje i smrtnice koristile su trake zvane strofion da ukrote ili podignu grudi. Homer u svojim delima spominje i "Afroditin pojas", simbol zavodljivosti i moći božanske ženstvenosti.
Tokom rimskog carstva, žene su nosile fascia- trake od platna ili kože, koje su grudi držale čvrsto uz telo, naročito tokom sportskih aktivnosti. Na mozaiku iz Vile Romane del Kazale na Siciliji, poznatom kao "Bikini", rimske žene nose upravo te trake dok učestvuju u igrama. Zanimljivo, Rimljanke su velike grudi smatrale manje poželjnim, znakom starosti i "opuštenosti", pa su se trudile da ih sakriju, dok su manje grudi bile simbol mladosti i lepote.
Dalja evolucija može se pratiti i kroz srednji vek, kada su ovi odevni komadi postali "košulje sa torbicame" koje su podržavale poprsje ispod slojeva tkanina. Arheološka istraživanja u zamku Lengberg u Austriji iz 15. veka otkrila su četiri odevna predmeta gotovo identična modernim grudnjacima - sa odvojenim korpama i čipkastim detaljima.
Zatim dolazi doba korseta - 16. vek i početak jedne od najkontroverznijih modernih epoha. Telo žene postaje projekat: grudi sabijene, struk sužen, silueta kontrolisana. Korset, često ojačan metalom i sličnim materijalima, postaje simbol discipline ženskog duha i represije. Dok su muškarci osvajali kontinente, žene su se borile za dah u oklopima od satena.
Revolucija 19. veka i No bra day
Reforma stiže u 19. veku, kada feministkinje poput Amelije Blumer i lekarke Meri Edvards Voker pozivaju žene da odbace korsete u svakom obliku - fizički i društveno. U tom trenutku, nastaje ideja o oslobađanju tela.
Francuskinja Hermini Kadol, 1889. godine, kreira le bien-être, donji veš koji odvaja gornji deo korseta i dodaje naramenice. Bio je to prvi moderni grudnjak, prikazan na Univerzalnoj izložbi u Parizu. Četvrt veka potom, Amerikanka Meri Felps Džejkob, pripremajući se za bal, improvizuje od dve svilene marame i ružičaste trake, grudnjak. Njena inovacija postaje patent - prvi u istoriji. Paradoksalno, muž je nagovara da odustane od posla. Patent prodaje za svega 1500 dolara. Kompanija Varner koja je otkupila prava će kasnije zaraditi milione.
Tokom Prvog svetskog rata nestašica metala dovodi do sve veće upotrebe grudnjaka umesto korseta, koji postaje simbol novog doba: žene ulaze u fabrike, voze tramvaje, rade. Njihova tela zahtevaju slobodu kretanja. Rat, suprotno očekivanjima, donosi oslobođenje.
U decenijama koje slede, grudnjak prolazi kroz čitav niz transformacija: od "burnih" šezdesetih i feminističkih protesta gde se grudnjaci simbolično spaljuju, do sportskih i "nevidljivih" modela iz 21. veka.
Ali priča tu ne staje, jer 13. oktobra svake godine od 2011., svet obeležava Svetski dan nenošenja grudnjaka - dan kada se žene pozivaju da (barem na trenutak) odlože svoje brushaltere. Iako je rođen kao internet pokret za podizanje svesti o raku dojke, ovaj dan nosi i dublju poruku: o slobodi, samoprihvatanju i zdravlju.
Francuski profesor Žan-Denis Ruilon proveo je petnaest godina proučavajući efekat nenošenja grudnjaka. Zaključak je da žene koje ga ne nose razvijaju jače mišiće i bolju prirodnu potporu. Ipak, istakao je i da to nije univerzalno pravilo - jer kod starijih žena ili onih sa većim grudima, dobro odabran grudnjak može biti dragocen saveznik.
Kao i kroz istoriju, i danas je grudnjak više od komada tkanine. On je simbol neprekidnog dijaloga između tela i društva - između kontrole i slobode, forme i funkcije, tradicije i pobune.