Dijagnoze karcinoma štitne žlezde, dojke, debelog creva, bubrega i endometrijuma u značajnom su porastu širom sveta, pri čemu rak debelog creva najbrže raste kod osoba mlađih od 50 godina.
Novo globalno istraživanje pokazalo je da broj obolelih od karcinoma u mlađoj populaciji raste širom sveta, a veliki deo tog porasta povezuje se sa gojaznošću.
Porast se ne odnosi samo na osobe mlađe od 50 godina, a slični trendovi primećeni su i kod starijih generacija.
Studija, objavljena ove nedelje u časopisu Annals of Internal Medicine, obuhvatila je podatke o karcinomima iz 42 zemlje na pet kontinenata, u periodu od 2003. do 2017. godine.
Naučnici su analizirali 13 tipova karcinoma za koje je ranije primećeno da se sve češće javljaju kod mlađih odraslih.
Karcinomi sve češći kod osoba između 20 i 49 godina
Rezultati potvrđuju da su određeni tipovi karcinoma zaista u porastu kod ljudi uzrasta od 20 do 49 godina.
Među njima su: rak štitne žlezde, dojke, debelog creva, bubrega, endometrijuma, kao i leukemija, svi su zabeležili porast u više od tri četvrtine analiziranih zemalja.
Rak štitne žlezde beleži najveći godišnji porast, u proseku 3,57% godišnje, zatim slede karcinomi bubrega (2,21%) i endometrijuma (1,66%).
Rak debelog creva, koji je jedan od najčešće pominjanih ranih karcinoma, rastao je prosečno za 1,45% godišnje kod mlađih odraslih.
Iako se učestalost većine karcinoma povećava kod obe starosne grupe, rak debelog creva posebno je istaknut kod mlađih.
U skoro 70% zemalja, porast broja novih dijagnoza bio je brži kod mlađih nego kod starijih osoba.
Studija ukazuje da ovaj trend kod više vrsta karcinoma može imati zajedničke uzroke, kao što su porast gojaznosti, promene u ishrani i korišćenje antibiotika.
Stariji i dalje nose najveći teret bolesti
Iako rezultati ističu zabrinjavajući trend ranog javljanja karcinoma, autori studije upozoravaju da ne treba sve preventivne mere usmeravati samo ka mlađim odraslima.
Naime, i pored brzog porasta učestalosti kod osoba ispod 50 godina, ukupni broj slučajeva i dalje je daleko veći u starijoj populaciji.
Na primer, u Sjedinjenim Američkim Državama je tokom 2022. godine kod oko 50.000 žena mlađih od 50 godina dijagnostikovan rak dojke, dok je u isto vreme više od 210.000 žena starijih od 50 godina dobilo istu dijagnozu.
Naučnici pozivaju na dodatna istraživanja kako bi se razjasnili razlozi ovog porasta.
Najnoviji rezultati, kako se navodi u izveštaju, "mogu poslužiti kao vodič za određivanje budućih istraživačkih i kliničkih prioriteta, uključujući potrebu za posebnim terapijskim pristupima i podrškom za mlađe pacijente obolele od raka."
Da li zaista raste broj ranih karcinoma - ili ih samo više otkrivamo?
Studija objavljena prošlog meseca sugeriše da deo porasta broja karcinoma kod mlađih osoba može biti posledica preterane dijagnostike, a ne stvarnog povećanja broja obolelih.
U istraživanju objavljenom u JAMA Internal Medicine, naučnici su analizirali osam tipova karcinoma sa najbržim rastom među odraslima mlađim od 50 godina, uključujući karcinome štitne žlezde, anusa, bubrega, tankog creva, debelog creva, endometrijuma, pankreasa i mijeloma.
Otkriveno je da se broj dijagnoza tih karcinoma od 1992. godine gotovo udvostručio, dok su stope smrtnosti ostale stabilne. To ukazuje da povećanje broja slučajeva verovatno odražava bolju dijagnostiku i otkrivanje blažih slučajeva, a ne stvaran porast životno ugrožavajućih bolesti.
Autori upozoravaju da predstavljanje ranog karcinoma kao "epidemije" može nepotrebno širiti paniku i izazvati štetne posledice.
Naime, pogrešna ili preuranjena dijagnoza može imati ozbiljne emocionalne, fizičke i finansijske posledice za pacijente, izlažući mlade, inače zdrave ljude invazivnim terapijama i dugotrajnom nadzoru, bez stvarne koristi po zdravlje.
(M.A./EUpravo zato/euronews.com)